PÜSKÜRTME BETON
- ÇALIŞMA SAHASININ HAZIRLANMASI
İnşaat sahası ve yolları makine ve personelin verimli çalışarak planlanan günlük imalat miktarlarının
yapılabilmesi ve imalat kalitesine ulaşılabilmesi için düzgün ve kuru tutulmalıdır. Delgi makinesi, paletli vinç,
beton mikseri, beton pompası ve sair ağır iş makinelerinin on cm ‘den fazla batmadan çalışmalarına
imkan sağlayacak biçimde düzeltilip, sıkıştırılacaktır. Dolgular delme işini zorlaştırmayacak uygun
malzemelerle yapılacaktır. Çalışma sahasında uygun yüzey drenaj sistemi tesis edilerek platformun kuru kalması sağlanacaktır. - YÜZEY HAZIRLIĞI
Uygulama yapılacak yüzey önce temizlenmeli, projedeki eğime göre düz bir şekilde (shot-crete zayiatının minimum olması nedeniyle) işveren tarafından yükleniciye teslim edilmelidir. Püskürtme beton yapılırken yüzeyde herhangi bir yer altı suyu akıntısı var ise önce burası çimento pastası, harç ya da enjeksiyon yoluyla tıkanacaktır. Su akıntısı yoğun ise bir boru ile kontrol altına alınabilir. Yüzey hazırlanırken platform, çelik hasırın yüksekliğinden maksimum 50 cm. alt
kotunda olmalıdır.
3.PÜSKÜRTME BETON UYGULAMA YÖNTEMİ
İmalat “TS 11747 Püskürtme Beton (Shotcrete) Yapım,
Uygulama ve Bakım Kuralları” normuna uygun yapılacaktır.
TS 11747 , püskürtme betonu şu şekilde tarif etmiştir:
‘Püskürtme beton, onarım veya yapım amacı ile
önceden hazırlanmış olan betonun hava basıncı
yardımı ile yüksek hızla uygulama yüzeyi veya
uygulama alanına püskürtülerek elde edilen
betondur.’ - UYGULAMA
Püskürtme beton yüklenicinin mevcut
ekipmanına göre kuru ya da yaş tip olabilir.
Esas olarak karışım oranları geri dönüşü
(rebound) en aza indirecek şekilde ayarlanmalıdır.
Karışımda minimum 350kg/m³ çimento olması
gerektiği bilinmektedir. Ayrıca çakıl çapının 16mm’ den
büyük olmaması ve taş tozu karıştırılmasının faydalı netice
verildiği deneyimle görülmüştür. Kuru tip püskürtme beton
çalışmasında, mikserle santralden alınan püskürtme beton
karışımı, şantiyede püskürtme beton makinesi kullanılarak
uygulanır. Mikserin oluklarından makinenin üst kısmındaki haznesine
akan kuru karışım, haznenin üzerindeki elekten aşağıya akıtılır. Malzeme
akarken üzerine, betonun yüzeye yapışmasını sağlayan “katkı” malzemesi
karışımdaki çimento ağırlığının %2-4′ ü oranında katılır. Makinenin alt
haznesine indirilen kuru karışım, püskürtme hortumu ucuna yakın altındaki
nozzle aparatı yardımıyla yüzeye yapışacak kadar sulandırılarak kompresörden
gelen basınçlı hava etkisi ile uygulama yüzeyine püskürtülür. Kuru karışımdaki su
muhtevası ağırlıkça %4′ ü geçmemelidir. Püskürtme beton uygulamasında, uygulayıcı kişi
ile uygulama yüzeyi arasında an az 2 m. mesafe olması gerekmektedir. Uygulama 2
kademeli olarak yapılmaktadır. Uygulama yapılacak yüzey üzerindeki 1.sıra hasırın üzeri
püskürtme betonla kaplandıktan sonra zemin çivisi uygulaması yapılır. Daha sonra 2.sıra hasır
döşenip üzeri püskürtme betonla (zemin çivisi plakası kapanacak şekilde) kaplanır. İlk uygulama ile
ikinci uygulama arasında bir gün beklenirse daha iyi sonuç alınır. Kuru tipte yapılan püskürtme betonda
kuru karışımda su muhtevasının ağılıkça %4’ü geçmemesi gerekmektedir. Kuru tip püskürtme beton için
üretilmiş özel katkı maddeleri kullanılacaktır. Çelik hasırlar projede gösterildiği şekilde ve birleşim yerlerinde
en az iki göz bindirme yapılarak yerleştirildikten sonra shotcrete uygulamasına geçilir. Kaya yüzey üzerine önce
su püskürtülerek nemlendirilecek ondan sonra püskürtme beton, nozzle yüzeye mümkün olduğunca dik tutularak
tatbik edilecektir. Püskürtme hızı ve mesafesi malzemenin geri dönüşünü en aza indirecek şekilde ayarlanacaktır.
Püskürtme beton uygulaması tamamlanan yüzeyde projeye göre veya su boşalma olasılığı olan yerlere barbakan
delikleri açılır.